*Bir hücre 2 tane durum sergileyebilir.1 veya 0 dır.
*En azından bir kerede olsa üzerlerine yazılabilir.(1 veya 0 olması için)
*Hepsi gösterdikleri durumu anlama için okunabilir.
Genellikle 3 fonksiyonel terminalleri vardır.
Hafıza hücresinden okuma veya hafıza hücresine yazma sırasında bu terminallerden birisi fonksiyonelliğini yitirir.Yani işe yaramaz...
Okuma esnasında=> Datain
Yazma esnasında=> Dataout
Select(seçici) terminali hücreyi seçer.
*Control(kontrol) terminali hücreden durum okunacağını veya yeni durum atanacağını gösterir.
*Eğer hücreye yeni durum atanacaksa Datain(verigiriş)terminali tarafından hücreye elektriksel bir sinyal uygulanır.
*Eğer hücreden veri okunacaksa Dataout(veriçıkış)terminali tarafından hücrenin durumu diğer donanım organlarına aktarılır.
Neyse biz geçelim asıl konumuza...
Birazdan üzerinde duracağım bütün yarı iletken hafıza(semiconductor memory) tipleri ram(Rastgele Erişimli Bellekler)dir.
Rastgele Erişim ne demek kısaca bunada değinelim.
Random Access(Rastgele Erişim):Hafıza üzerinde belirlenen bir konuma, önceki erişimlerden bağımsız ve erişim süresinin sabit olduğu, erişim şeklidir.Yani hafızanın hangi bölgesine erişim yapıldığının ve daha önceki erişimin nereye olduğunun bir önemi yoktur.
TABLOYU İNCELEYELİM
Tabloda göründüğü gibi hafıza tipinde random access memory yazıyor.Tabi ki bu ram tabirinin yanlış kullanılmasından kaynaklanıyor.Tabloda görülen bütün hafıza tipleri random access memory dir.Bu hafıza tipini diğerlerinden ayırt eden hafızadan hem okuma hem yazmanın yapılabilmesi ayrıca bunun kolay ve hızlı olmasıdır.Diğer farklı kılan özelliği ise uçucu olmasıdır.Yani sürekli bir elektrik akımına ihtiyaç duymaktadır.Eğer akım kesilirse bütün veriler uçar.Bu nedenle Ram geçici bir saklayıcı olarak kullanılabilir.Ram in bilgisayarlarda kullanılan iki geleneksel tipi vardır.Bunlarından biri
Dram(Dynamic Random Access Memory) diğeri ise
Sram(Static Random Access Memory).
DRAM(Dynamic Random Access Memory)
Her bir Dram hücresinde bir transistör ve bir kapasitör vardır.Kapasitördeki yük 1 veya 0 a çevrilir.Transistör ise switch(anahtar) görevi görür.Kapasitördeki yük doğal olarak boşalır ve bunun önüne geçmek için periyodiksel olarak yükün tazelenmesi gerekir.Dinamik adıda işte buradan gelir.
*Örnek kullanım alanı:Main Memory olarak kullanır.Main Memory dediğimizde aslında yine yanlış bir tabir olacak ama bilgisayarımıza takdığımız ramlerdir.DDR Ram denilir mesela...ama bunun aslı DDR SDRAM (Double Data rate synchronous Dynamic Random Access Memory) dir.
SRAM(Static Random Access Memory)
Sram de ise flip flock mekanizması kullanılır.Bir Sram hücresinde 4 transistör çapraz bağlıdır ve bu yapı tazelenme gereksinimini ortadan kaldırır.
*Örnek Kullanım Alanı :Cache Memory
***Diğer makelemde Sram ve Dram yapılarını detaylıca anlatacağım.Karşılaştırmalarına değineceğim.Şimdilik bu kadarı yeterli görüyorum.
Şimdi geçelim romlara.
ROM:Read Only Memory(Sadece Okunabilir Hafıza)
Romların içine veriler,programlar fabrikasyon sırasında yazılırlar.Rom lar uçucu değildirler.Yani hafızadaki verilerin saklanması için herhangi bir güç kaynağına ihtiyaç yoktur.Romlardan veri okumak mümkündür ama bunlara yeni veri yazma olanığı yoktur.Romlar mikro programlamada,sistem programlarında,fonksiyon tablolarında,kütüphane rutinlerinde sık istenen fonksiyonlar için kullanılabilir.
Romların avantajı: Veri ya da programın sürekli ana bellekte olması ve hiç bir zaman ikincil bir depolama cihazından yüklenmemesidir.
Romların Dezanavantajları: Veri yazımı çok maliyetlidir.En kötüsü ise hataya hiçbir zaman yer yoktur.Eğer bir bit bile hatalıysa Rom çöpe atılabilir çünkü artık dönülmez akşamın ufkundadır:D
PROM:Rom un daha düşük maliyetli alternatifidir.Bu da uçucu değildir.Fabrikasyon sonrası sağlayıcı(satan) veya kullanıcısı tarafından belki bir kez de olsa yazılabilir.
Read mostly memory(Çoğu zaman okunan hafıza/bellek)read only memory(Sadece Okunabilir Hafıza) nin bir varyasyonudur.Aslında o da read only memory dir..Bu tarz belleklerde veri genelde okunur.Yazım pek sık olarak gerçekleşmez.Bu bellek türü de uçucu değildir.Genelde 3 değişik yapıda bulunurlar.EPROM,EEPROM,Flash Memory
EPROM(Erasable Programmable Read Only Memory): yani Silinip Programlanabilir Sadece Okuabilir Bellek tir.Okuma ve yazma Prom da olduğu gibi elektriksel olarak yapılır.Ama Bir yazma operasyonundan önce bütün chip hücrelerinin taşıdığı veriler silinmelidir.Silinmesi ise ultra viyole ışının chipteki küçük pencereden içeri girmesi ile olur.Pencere silinim esnasında bu ışığın geçişine izin verir.Aşağıdaki fotoğrafta tam ortadaki yapı pencere denilen yapıdır.İçindeki çip net şekilde görülebiliyor.Chipin komple silinimi 20 dakkaya kadar çıkabiliyor.
EEPROM (Electronically Erasable Programmable Read-Only Memory):Herhangi bir zamanda önceki verileri silmeden yazım işlemini gerçekleştirebiliriz.Sadece byte veya bit adresleri güncellenir ve tüm chip in yazma işleminden önce silinmesine gerek kalmaz.EPROM a göre daha pahalıdır.
Son olarakta flash memory lere değineceğim.
Flash Bellek:EPROM a da benzer EEPROM a da.EEPROM gibi elektriksel silme tekniği uygular.Bütün flash bellek 1-2 saniye içinde silinebilir.EPROM da bu 20 dakkalara kadar çıkabiliyordu.İlaveten hücre blokları silinebilir.Flash bellek ismini almasının asıl nedeni mikroçipi öylesine organize edilmiştir ki tek bir harekette memory nin bir kısmını silebilir.Flash bellekte byte seviyesinde silim yapmak mümkün değil.EPROM gibi flash belllekte her bir bit için bir transistör kullanıyor ve yüksek yoğunluğa ulaşıyor.Fotoğraf koymaya gerek duymadım bilinen birşey zaten.
*************ALINTI,DERLEME değil kendime aittir.**************
******Erhan Hasdağlı*******
